آزمون طراحی معماری نظام مهندسی تیر 1401

آزمون نظام مهندسی برای چه رشته‌هایی است؟

آزمون‌های نظام‌مهندسی برای کسب پروانه اشتغال در رشته‌های هفت‌گانه مهندسی شامل رشته‌های معماری، عمران، شهرسازی، نقشه‌برداری، تأسیسات مکانیکی، تأسیسات برقی و ترافیک برگزار می‌شود. به‌جز آزمون طراحی معماری، نحوه برگزاری آزمون نظارت و اجرای معماری و سایر رشته‌های مهندسی تقریباً مشابه یکدیگر است.

هر دانشجو یا فارغ‌التحصیل معماری چه زمانی می‌تواند در آزمون نظام مهندسی معماری شرکت کند؟

فارغ‌التحصیلان رشته معماری در مقاطع کارشناسی (لیسانس)، کارشناسی ارشد (فوق‌لیسانس) و دکتری، به‌ترتیب سه سال، دو سال و یک سال بعد از فارغ‌التحصیلی مجاز هستند که در آزمون نظام مهندسی معماری شرکت کنند.

به‌عنوان‌مثال اگر شما مدرک کارشناسی معماری دارید، تنها در صورتی می‌توانید در آزمون نظام مهندسی معماری شرکت کنید که تا زمان برگزاری آزمون نظام‌مهندسی معماری، حداقل سه سال از تاریخ اخذ مدرک کارشناسی معماری شما گذشته باشد.

متصدی برگزاری آزمون‌های نظام‌مهندسی کدام سازمان است؟

متصدی برگزاری این آزمون‌ها وزارت مسکن و شهرسازی است. طبق قانون نظام‌مهندسی و کنترل ساختمان، وزارت مسکن و شهرسازی موظف است با توجه به متقاضیان هر دوره و رعایت تناسبات مورد نیاز جامعه، به‌طور مستمر و در فواصل زمانی معین، نسبت به برگزاری آزمون‌های نظام‌مهندسی اقدام کند.

آزمون نظام مهندسی چندبار در سال برگزار می‌شود؟

آزمون‌های نظام مهندسی برای تمام رشته‌ها، معمولا سالانه دو بار در کل کشور برگزار می‌شود.
البته با توجه به مواردی که در بالا اشاره کردم، الزاماً قرار نیست در هر سال دو دوره آزمون نظام مهندسی برگزار شود و سال‌هایی هم بوده که این آزمون‌ها فقط یک‌بار برگزار شده است.

تاریخچه برگزاری آزمون‌های نظام مهندسی گذشته به شکل زیر است:

• در سال 89 دو بار آزمون نظام مهندسی برگزار شده است.
• در سال 90 آزمون نظام مهندسی فقط یک‌بار و در آذر ماه برگزار شده است.
• در سال 91 دو بار آزمون نظام مهندسی برگزار شده است.
• در سال 92 یک‌بار و در آذر ماه این آزمون برگزار شده است.
• در سال‌های 93، 94 و 95، در هر سال دو بار آزمون نظام مهندسی برگزار شده است.
• در سال 96 این آزمون تنها یک بار و در مهرماه برگزار شده است.
• آزمون نظام مهندسی در سال 97 دو بار در اردیبهشت و بهمن برگزار شده است.

در حال حاضر هم قرار است اولین نوبت آزمون طراحی معماری نظام مهندسی سال 1400 در روز جمعه 31 اردیبهشت 1400 و آزمون‌های نظارت و اجرا در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه 29 و 30 اردیبهشت 1400 برگزار شود. هنوز مشخص نیست که آیا برای سال 1400 نوبت دومی هم آزمون برگزار می‌شود یا خیر. اما با توجه به زمان برگزاری اولین آزمون معماری نظام‌مهندسی در اردیبهشت ماه و اینکه سال گذشته هم به دلیل اپیدمی کرونا فقط یک‌بار آزمون‌های طراحی، نظارت و اجرای معماری برگزار شد، به‌نظر می‌رسد در نیمه دوم سال 1400 هم آزمون‌های نظام‌مهندسی معماری در هر سه گرایش طراحی، نظارت و اجرا برگزار شود.

آزمون نظام مهندسی در چه روزهایی و چگونه برگزار می‌شود؟

آزمون‌های نظام مهندسی معمولا در روزهای پایانی هفته، یعنی پنجشنبه و جمعه برگزار می‌شود.
زمان برگزاری آزمون نظام مهندسی معماری معمولا به این شکل است که پنجشنبه صبح آزمون نظارت و پنجشنبه عصر آزمون اجرا برگزار می‌شود.
آزمون طراحی معماری نظام مهندسی معمولا در روز جمعه برگزار می‌شود که از صبح جمعه آغاز و تا عصر ادامه پیدا می‌کند.

آزمون‌های نظام مهندسی چند سوال دارند و مدت زمان هر آزمون چند ساعت است؟

هرکدام از آزمون‌های نظارت و اجرای معماری شامل 60 سوال تستی هستند و مدت پاسخ‌گویی به این سوال‌ها تاکنون 150 دقیقه (2ساعت و نیم) در نظر گرفته شده است.
در آزمون طراحی معماری یک یا دو سوال به‌صورت تشریحی مطرح می‌شود.
مدت زمان آزمون طراحی معماری 480 دقیقه (8 ساعت) است که همان‌طور که ذکر شد در روز جمعه و از صبح تا عصر برگزار می‌شود.

آزمون نظام‌مهندسی به چه صورت برگزار می‌شود؟

تمام آزمون‌های نظام‌مهندسی، به‌صورت جزوه باز برگزار می‌شود. به این معنی که در آزمون‌های تستی، یعنی آزمون نظارت و اجرای معماری، داوطلبان اجازه دارند هرگونه کتاب، منبع، چک‌نویس، پیش‌نویس، دست‌نویس و… را در جلسه امتحان همراه خود داشته باشند و در زمان برگزاری آزمون از آن‌ها استفاده کنند.

جزوه باز بودن در آزمون طراحی معماری نظام مهندسی، به این معنی است که علاوه بر منابع، داوطلب اجازه دارد نمونه نقشه‌های ساختمانی مورد نیازش را هم به‌همراه داشته باشد و در صورت نیاز از آن‌ها استفاده کند.

نحوه محاسبه نمره و شرط قبولی در آزمون نظام مهندسی معماری چگونه است؟

نحوه محاسبه نمره در آزمون‌های نظارت، اجرا و طراحی نظام‌مهندسی به این صورت است که در آزمون‌های تستی (آزمون نظارت و اجرای معماری)، هر پاسخ‌ اشتباه، یک‌سوم نمره منفی دارد و در آزمون طراحی، نمره‌دهی بر اساس بارم‌بندی که برای تکمیل و ارائه هر شیت نقشه در نظر گرفته می‌شود، محاسبه می‌گردد.

برای مثال ترسیم و تکمیل پلان زیرزمین 10 نمره، ترسیم و تکمیل نقشه پلان همکف 10 نمره و… دارد.
نمره منفی در آزمون طراحی معماری، بر اساس بارم هر شیت نقشه سنجیده می‌شود.
نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که داوطلب بایستی در پایان آزمون، دفترچه آزمون را به‌همراه پاسخ‌نامه تحویل مسئولین برگزاری آزمون دهد.

نکته: تنها وسیله الکترونیکی که اجازه بردن به سر جلسه آزمون دارید، ماشین‌حساب است.

دو نکته مهم در آزمون نظارت و اجرای معماری

در جلسه آزمون نظام مهندسی معماری (نظارت و اجرا)، بعد از دریافت دفترچه آزمون باید به چند نکته توجه کنید:

1. دقت داشته باشید که تعداد سوال‌ها (طبق سنوات و دوره‌های گذشته) 60 سوال و زمان پاسخ‌گویی به سوال‌ها 150 دقیقه باشد. ممکن است در آزمون‌ جدید، تعداد سوال‌ها و مدت زمان پاسخ‌گویی به آن‌ها کمتر یا بیشتر شود. بنابراین حتما در همان ابتدا به تعداد سوال‌ها و مدت زمان پاسخ‌گویی به سوال‌‌ها توجه کنید تا بتوانید زمان خودتان را مدیریت کنید.
2. در آزمون‌های تستی و مخصوصا در آزمون نظارت، کدهای دفترچه با یکدیگر متفاوت است، یعنی اگر شما داوطلبی هستید که دفترچه کد A به شما تعلق گرفته است، به احتمال بسیار زیاد محتویات و سوالات دفترچه شما با دفترچه کسانی که در جلو، پشت‌سر و طرفین شما نشسته‌اند، متفاوت است. البته سوال‌هایی که در دفترچه‌ها وجود دارند مشابه هم هستند، ولی از نظر موقعیت مکانی و ترتیب سوالات، جابجا شده‌اند. به‌عنوان‌مثال ممکن است سوال یک دفترچه آزمون نظارت شما، سوال دوازدهم دفترچه آزمون نفر کناری شما باشد. این کار برای جلوگیری و کاهش تقلب صورت می‌گیرد. (بهتر است فکر تقلب کردن در آزمون نظارت معماری را از سرتان بیرون کنید!)

حد نصاب (حداقل نمره) قبولی در آزمون نظام مهندسی معماری

حد نصاب یا حداقل نمره قبولی در آزمون‌های نظام‌مهندسی، کسب حداقل 50درصد از نمره کل می‌باشد.
آزمون طراحی معماری که معمولا روز جمعه از صبح تا عصر و به‌مدت 8 ساعت برگزار می‌شود، 50 نمره دارد و شرط قبولی در این آزمون، کسب حداقل نمره 25 است.
در آزمون‌های نظارت و اجرا، شما باید از مجموع 60 سوال، حداقل به 30 سوال پاسخ صحیح بدهید و چون نمره آزمون‌های نظارت و اجرای معماری از 100 محاسبه می‌شود، بنابراین حداقل نمره برای قبولی در آزمون‌های نظارت و اجرای معماری، کسب نمره 50 خواهد بود.

نکته مهم درباره آزمون نظارت و اجرای معماری

درست است که در آزمون‌های نظارت و اجرا اگر به 30 سوال پاسخ صحیح دهید کفایت می‌کند، اما اکیداً به شما توصیه می‌کنم، تمام تلاش خودتان را بکنید تا حداقل به 35 سوال پاسخ صحیح دهید. این کار را به دو دلیل مهم زیر انجام دهید:

1. ممکن است با اینکه از صحیح‌بودن پاسخ یک سوال اطمینان 100درصد دارید، اما به دلایل مختلف مثل استرس، خستگی و… در زمان علامت‌زدن گزینه صحیح دچار اشتباه شده و مثلا به جای گزینه الف، گزینه ب را علامت بزنید!
2. گاهاً پیش آمده که سوالاتی دارای ابهام بوده و یا دو پاسخ صحیح داشته باشد، که در این‌صورت بعد از آزمون، این سوالات را بازنگری و ممکن است امتیاز آن سوال را حذف و نمره آن را در سایر سوالات لحاظ کنند و ممکن است این مورد به‌ضرر شما تمام شود.

بنابراین اکیداً توصیه می‌کنم حداقل از صحیح‌بودن پاسخ 34 یا 35 سوال، اطمینان کامل حاصل کنید تا در زمان اعلام نتیجه آزمون‌های نظارت و اجرای معماری، دچار مشکل نشوید.

اعتراض‌زدن به نتیجه آزمون‌های نظام‌مهندسی معماری

چنانچه بعد از اعلام نتایج آزمون نظام‌مهندسی معماری، در هر یک از رشته‌های طراحی، نظارت و اجرا، موفق به کسب نمره قبولی نشدید، اما نمره شما نزدیک به حدنصاب نمره قبولی بود، توصیه می‌کنم حتما به نتیجه آزمون اعتراض و خواهان بررسی مجدد آزمون خودتان شوید.

مثلا اگر در آزمون طراحی نمره شما، 22، 23 و یا 24 بود و یا در آزمون‌های نظارت و اجرا نمره شما 45 تا 49 بود، حتما اعتراض کنید.
در دوره‌های گذشته کم نبوده‌اند افرادی که نمره آن‌ها فاصله کمی با حدنصاب قبولی در آزمون‌های طراحی، نظارت و اجرای معماری داشته و بعد از اعتراض، موفق شده‌اند، نمره قبولی را کسب کنند.

برای اعتراض به نتیجه آزمون نظام مهندسی، بعد از اینکه نتیجه و کارنامه آزمون اعلام شد، در صورتی که موفق به کسب نمره قبولی نشدید و قصد داشتید اعتراض خودتان را ثبت کنید، در همان سایت، امکان اعتراض به نتیجه آزمون وجود دارد.

در بخش اول، کلیات آزمون نظام مهندسی معماری در رشته‌های طراحی، نظارت و اجرا را مورد بررسی قرار دادیم. در ادامه و به‌طور تخصصی‌تر به آزمون‌های نظارت و اجرای معماری و در پایان هم به‌طور خیلی تخصصی به بررسی آزمون طراحی معماری و نکات و تکنیک‌های قبولی در این آزمون‌ها خواهیم پرداخت.

بخش دوم: منابع آزمون‌های نظام‌مهندسی معماری (طراحی – نظارت – اجرا)

در بخش اول این مقاله به توضیحات کلی درباره آزمون‌های نظام‌مهندسی پرداختیم و در این بخش قصد دارم به توضیحات و جزئیات بیشتری درباره منابع آزمون نظام مهندسی معماری و نحوه مطالعه و آمادگی جهت شرکت و کسب موفقیت در آزمون‌های نظارت و اجرای معماری بپردازم. در این بخش به سوالات زیر پاسخ داده می‌شود:

• برای قبولی در آزمون نظارت و اجرای معماری، از کجا شروع کنیم؟
• نحوه مطالعه صحیح منابع به چه صورت هست و چگونه بخوانیم؟
• برای آزمون نظارت و اجرا، از چه زمانی شروع به تست‌زدن کنیم؟
• تست‌های تألیفی را چگونه و از کجا تهیه کنیم؟
• لیبل‌گذاری یعنی چه و روش صحیح لیبل‌گذاری چیست؟
• کلیدواژه چیست و چطور باید از کلیدواژه‌ها در آزمون نظارت و اجرای نظام مهندسی استفاده کرد؟
• چطور مشکل جابجایی کتاب‌ها و گستردگی منابع آزمون‌های نظارت و اجرا را مدیریت کنیم؟
• چطور زمان خودمان را در آزمون‌های نظارت و اجرا مدیریت کنیم؟
• و…

پیداکردن منابع درست در آزمون‌های نظارت و اجرای معماری

مهم‌ترین موضوع در آزمون‌های نظارت و اجرای معماری، دسترسی و پیداکردن منابع مناسب است.
همان‌طور که در ابتدای این مقاله ذکر کردم، برای دسترسی به منابع، باید به سایت سامانه دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان به نشانی inbr.ir مراجعه کنید.

در این سایت، علاوه برمشاهده منابع اصلی آزمون‌های نظام‌مهندسی، می‌توانید آخرین تغییرات ویرایش از هر مبحث مقررات ملی ساختمان را نیز مشاهده کنید.

منابع آزمون نظام مهندسی معماری

در آزمون‌های نظارت و اجرای معماری، منابع مورد مطالعه به سه دسته کلی زیر تقسیم می‌شوند:

1. منابع اصلی
2. منابع مکمل
3. منابع جانبی

در زیر به توضیح و بررسی کامل هر کدام از سه دسته منابع اصلی، منابع مکمل و منابع جانبی برای آزمون‌های نظارت و اجرای معماری می‌پردازیم.

منابع اصلی آزمون نظارت و اجرای نظام مهندسی معماری

در قسمت منابع اصلی، کتاب‌های مباحث 22گانه مقررات ملی ساختمان قرار دارد که حتما با آن‌ها آشنایی داشته و قبلا آن‌ها را مشاهده کرده‌اید.
این کتاب‌های سبز‌رنگ، منابع اصلی آزمون‌های نظارت و اجرا هستند و حدود 80 تا 85درصد سوالات آزمون از این کتاب‌ها مطرح می‌شود.
بنابراین نیاز است با توجه به گرایشی که قصد دارید در آزمون آن شرکت کنید، به محتوای این کتاب‌ها و مباحث مقررات ملی ساختمان مسلط باشید.

در مبحث یک مقررات ملی ساختمان، شرح جامعی از مطالب سایر مباحث مطرح شده است و به‌نوعی می‌توان گفت که مبحث یک، فهرست سایر مباحث مقررات ملی ساختمان هست.

به‌عنوان مثال در این کتاب عنوان شده است که در کتاب مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، به موضوع حریق پرداخته شده است یا در مبحث چهارم در مورد الزامات عمومی ساختمان و در کتاب مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان به موضوع مصالح و فراورده‌های ساختمانی پرداخته شده است و…

1- تاکنون در آزمون‌های نظام‌مهندسی، هیچ سوالی از مبحث یک، مطرح نشده است و شما نیازی به تهیه و مطالعه این کتاب ندارید.

2- در گرایش معماری احتیاج به مطالعه کتاب مبحث ششم (بارهای وارد بر ساختمان) ندارید. چراکه این کتاب به‌طور تخصصی برای داوطلبین رشته عمران تألیف شده است و تا کنون هیچ‌سوالی از این مبحث در آزمون‌های نظارت و اجرای معماری مطرح نشده است.

درست است که این مطلب برای داوطلبین رشته معماری هست، اما همان‌طور که در ابتدای مطلب گفتم، مطالب زیادی نظیر نحوه ثبت‌نام و شرکت در آزمون نظام مهندسی، بارم‌بندی سوالات و نحوه نمره‌دهی به آزمون، نحوه اعتراض کردن به نتیجه آزمون نظام مهندسی، نحوه صحیح مطالعه و مدیریت زمان در آزمون‌های نظام مهندسی و… برای داوطلبین سایر رشته‌ها هم مشترک بوده و می‌توانند از موضوعاتی که در اینجا مطرح می‌شود، استفاده کنند. اما مواردی که در قسمت منابع مطرح می‌شود، صرفا برای داوطلبین رشته معماری است و داوطلبین سایر رشته‌ها باید با مراجعه به سایت، از منابع مورد نیاز رشته و گرایش خودشان مطلع شوند.

منابع مکمل آزمون نظارت و اجرای نظام مهندسی معماری

منابع مکمل، منابعی هستند که از لحاظ اهمیت و سوال‌خیزی، تقریبا با منابع اصلی هم‌ارزش هستند.

منابع مکمل آزمون‌های نظارت و اجرای معماری شامل سه کتاب زیر می‌شود:

1. کتاب قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان
2. کتاب راهنمای جوش و اتصالات جوشی
3. کتاب گودبرداری و سازه‌های نگهبان

در هر دوره از آزمون نظام مهندسی معماری، معمولا یک یا دو سوال از این کتاب‌ها مطرح می‌شود و همان‌طور که قبلا گفتم این کتاب‌ها از نظر ارزش‌گذاری، با منابع اصلی یعنی کتاب‌های مباحث 22گانه مقررات ملی ساختمان، هم‌ارزش هستند.

اگر شما به‌هردلیلی زمان کافی، برای مطالعه سایر منابع جانبی آزمون‌های نظارت و اجرای معماری را نداشته باشید، مطالعه و تسلط به مطالب کتاب‌های مباحث 22گانه مقررات ملی ساختمان و سه کتاب معرفی شده در بخش منابع تکمیلی، تا حدود زیادی قبولی شما را در آزمون‌های نظارت و اجرای نظام مهندسی تضمین می‌کند.

منابع جانبی آزمون نظارت و اجرای نظام مهندسی معماری

منابع جانبی برای موفقیت در آزمون‌های نظارت و اجرای معماری، به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:

1. کتاب‌های راهنما
2. کتاب‌های اختصاصی نظارت
3. کتاب‌های اختصاصی اجرا

در ادامه به توضیح هر دسته از کتاب‌های راهنما، کتاب‌های اختصاصی نظارت و کتاب‌های اختصاصی اجرا می‌پردازیم.

کتاب‌های راهنما

کتاب‌های راهنما، کتاب‌هایی هستند که با توضیحات بیشتر و تصاویر، به فهم و درک آسان‌تر و عمیق‌تر کتاب‌های مباحث 22گانه مقررات ملی ساختمان کمک می‌کنند.

به‌عنوان‌مثال، کتاب راهنمای مبحث سوم، با مجموعه‌ای از تصاویر، به شما کمک می‌کند می‌کند تا مفاهیم مربوط به حریق را بیشتر و بهتر درک کنید.
برای مبحث شانزدهم و نوزدهم نیز کتاب‌های راهنمای مناسبی وجود دارند.

نکته‌ای که در زمان تهیه کتاب‌های راهنما باید به‌آن توجه کنید این است که آیا این کتاب‌ها با آخرین تغییرات کتاب‌های مباحث 22گانه مقررات ملی ساختمان، هماهنگ شده‌اند یا خیر.

کتاب‌های اختصاصی آزمون‌های نظارت و اجرا

اگر به‌یاد داشته باشید قبلا توضیح دادم که در هر یک از آزمون‌های نظارت و اجرا، 60 سوال مطرح می‌شود.
در مجموع 60 سوالی که در هر یک از آزمون‌های نظارت و اجرای معماری مطرح می‌شود، در آزمون نظارت از دیتیل‌های ساختمانی و در آزمون اجرا از کتاب‌های قانون کار، بیمه و مالیات، ماشین‌آلات ساختمانی و کتاب‌هایی از این دست، معمولاً بین 8 تا 12 سوال مطرح می‌شود.

برای این موارد، منبع مشخصی وجود ندارد و مثل مباحث 22گانه نمی‌توان گفت که فقط این کتاب‌ها و منابع را به‌عنوان منابع جانبی مطالعه کنید.

این مطلب به‌روزرسانی می‌شود. حتما در روزهای آینده هم به این صفحه سر بزنید.

دوستدار شما
امیر راد