کتاب 7 نکته طلایی
در طراحی ساختمان‌های مسکونی

با مطالعه این کتاب نکات بسیار مهمی درباره طراحی ساختمان‌های مسکونی و اینکه چطور باید پروژه‌های اجرایی خودتان را طراحی کنید، یاد خواهید گرفت.

کتاب طراحی ساحتمان های مسکونی

ارتفاع ساختمان مسکونی

آنچه در این مطلب می‌خوانید:

نحوه محاسبه ارتفاع ساختمان مسکونی

محاسبه ارتفاع ساختمان مسکونی، یکی از موارد بسیار مهم در آزمون طراحی معماری نظام مهندسی است. هر داوطلب شرکت در آزمون طراحی معماری باید نحوه محاسبه ارتفاع انواع ساختمان‌های با بام مسطح و شیبدار را در انواع زمین‌های مسطح و شیبدار بداند.

 

[presto_player id=14055]

همان‌طور که می‌دانید ساختمان‌ها در هشت گروه طبقه‌بندی می‌شوند. در مقررات ملی ساختمان، حداکثر ارتفاع مجاز هر ساختمان مطابق جدول زیر محاسبه می‌شود:

گروه‌بندی ساختمان تعداد طبقات دارای زیرزمین با پنجره نورگیر از نما فاقد زیرزمین با پنجره نورگیر از نما
گروه 1 و 2 و 3 یک طبقه 5/80 متر 4/90 متر
دو طبقه 9 متر 8/10 متر
گروه 4 و 5 سه طبقه 12/20 متر 11/30 متر
چهار طبقه 15/40 متر 14/50 متر
گروه 6 و 7 پنج تا هفت طبقه 23 متر
گروه 8 بیش از هفت طبقه یا بیشتر از 23 متر ارتفاع بدون محدودیت (متناسب با تعداد طبقات و ضوابط خاص)

نکته مهم: این جدول برای آن دسته از ساختمان‌های مسکونی است که طبقه همکف آن‌ها پارکینگ و یا با کاربری مسکونی باشد. چنانچه کاربری طبقه همکف تجاری، خدماتی و… باشد، اعداد این جدول می‌تواند تغییر کند.

ارتفاع ساختمان مسکونی یک طبقه

حداکثر ارتفاع مجاز برای ساختمان‌های مسکونی یک طبقه که فاقد زیرزمین با پنجره نورگیر از نما باشند، 4/90 متر است. اگر ساختمان یک طبقه دارای زیرزمین با پنجره نورگیر از نما باشد، در آن‌صورت طبق مقررات ملی ساختمان، حداکثر ارتفاع مجاز این ساختمان 5/80 متر خواهد بود.

ارتفاع ساختمان مسکونی یک طبقه

ارتفاع ساختمان مسکونی دو طبقه

حداکثر ارتفاع ساختمان مسکونی دو طبقه نیز بسته به اینکه زیرزمین با پنجره نورگیر از نما داشته باشند یا نداشته باشند، متفاوت خواهد بود. حداکثر ارتفاع مجاز برای ساختمان‌های دو طبقه بدون زیرزمین با پنجره نورگیر از نما 8/10 متر است. چنانچه ساختمان دو طبقه دارای زیرزمین با پنجره نورگیر از نما باشد، در آن‌صورت حداکثر ارتفاع مجاز این ساختمان 9 متر خواهد بود.

ارتفاع ساختمان مسکونی دو طبقه

ارتفاع ساختمان مسکونی سه طبقه

حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان‌های مسکونی سه طبقه بدون زیرزمین با پنجره نورگیر از نما 11/30 متر می‌باشد. اگر ساختمان سه طبقه دارای زیرزمین با پنجره نورگیر از نما باشد، حداکثر ارتفاع مجاز آن طبق مقررات ملی ساختمان 12/20 متر خواهد بود.

ارتفاع ساختمان مسکونی سه طبقه

ارتفاع ساختمان مسکونی چهار طبقه

ساختمان‌های چهار طبقه نیز در دو حالت دارای زیرزمین با پنجره نورگیر از نما و فاقد زیرزمین با پنجره نورگیر از نما متفاوت خواهد بود. حداکثر ارتفاع مجاز برای ساختمان‌های مسکونی چهار طبقه بدون زیرزمین با پنجره نورگیر از نما 14/50 متر و برای ساختمان‌های مسکونی چهار طبقه دارای زیرزمین با پنجره نورگیر از نما 15/40 متر است.

ارتفاع ساختمان مسکونی چهار طبقه

ارتفاع ساختمان مسکونی پنج طبقه و بیشتر

در مقررات ملی ساختمان، ارتفاع ساختمان مسکونی پنج طبقه، شش طبقه و هفت طبقه (ساختمان‌های گروه 6 و 7)، فارغ از اینکه دارای زیرزمین باشند یا زیرزمین نداشته باشند، بسته به تعداد طبقات و سایر ضوابط و مقررات، حداکثر ارتفاع مجاز 23 متر پیش‌بینی شده است.

نکته: حداکثر ارتفاع ساختمان‌های بیشتر از 7 طبقه یا ساختمان‌هایی که بیشتر از 23 متر ارتفاع دارند (ساختمان‌های گروه 8)، ضوابط و مقررات خاص خودش را دارد که در شهرها و مناطق مختلف متفاوت است.

نحوه محاسبه ارتفاع ساختمان مسکونی در آزمون نظام مهندسی

همان‌طور که در بالا مشاهده کردید، در مقررات ملی ساختمان، حداکثر ارتفاع ساختمان مسکونی، برای ساختمان‌های مختلف مشخص شده است. بیشترین نوع ساختمانی که ما در آزمون طراحی معماری نظام مهندسی با آن سروکار داریم، ساختمان‌های گروه 4 و 5، یعنی ساختمان‌های سه طبقه و چهار طبقه هستند. اما مبنای محاسبه ارتفاع ساختمان چیست؟

براساس فصل دوم از مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان، مبنای محاسبه ارتفاع ساختمان، فاصله تراز قائم متوسط کف معبر مجاور تا متوسط ارتفاع بام شیب‌دار و یا بالاترین نقطه جان‌پناه الزامی در بام‌های مسطح است.

نکته مهم: در هنگام محاسبه ارتفاع ساختمان، باید به شیب خیابان توجه کنید. در خیابان‌های شیب‌دار، حتما باید متوسط تراز دو طرف ساختمان را به‌عنوان نقطه شروع ارتفاع ساختمان در نظر بگیرید.

بنابراین برای محاسبه ارتفاع ساختمان، چهار حالت مختلف می‌تواند وجود داشته باشد:

  1. ساختمان دارای بام مسطح باشد و معبر مجاور نیز مسطح باشد.
  2. ساختمان دارای بام مسطح باشد ولی معبر مجاور شیب‌دار باشد.
  3. ساختمان دارای بام شیب‌دار باشد و معبر مجاور مسطح باشد.
  4. ساختمان دارای بام شیب‌دار باشد و معبر مجاور هم شیب‌دار باشد.

محاسبه ارتفاع ساختمان در بام مسطح

ارتفاع ساختمان مسکونی در ساختمان‌های با بام مسطح برابر است با فاصله عمودی تراز متوسط کف معبر مجاور تا بالاترین نقطه جان‌پناه بام.
بنابراین در محاسبه ارتفاع ساختمان با بام مسطح، حتما باید ارتفاع جان‌پناه را هم در نظر گرفت. حداقل ارتفاع جان‌پناه از کف بام 1/10 متر است.

ارتفاع ساختمان مسکونی

ارتفاع ساختمان مسکونی

محاسبه ارتفاع ساختمان در بام شیب‌دار

ارتفاع ساختمان مسکونی در ساختمان‌های با بام شیب‌دار برابر است با فاصله عمودی تراز متوسط معبر مجاور تا متوسط ارتفاع بام شیب‌دار.
منظور از متوسط ارتفاع بام شیب‌دار، میانگین فاصله شروع و انتهای شیب می‌باشد.

ارتفاع ساختمان مسکونی

ارتفاع ساختمان مسکونی

نکته: همان‌طور که در شکل‌های زیر می‌بینید، وجود یا عدم وجود زیرزمین، تأثیری در محاسبه ارتفاع کلی ساختمان ندارد.

نمونه محاسبه ارتفاع ساختمان در آزمون نظام مهندسی

در یکی از آزمون‌های طراحی معماری نظام مهندسی سوال زیر داده شده و از داوطلب خواسته شده بود، ارتفاع این ساختمان را محاسبه کند.

ارتفاع ساختمان مسکونی

همان‌طور که در شکل می‌بینید، ارتفاع ساختمان مسکونی در قسمت کم ارتفاع آن 10 متر و سقف ساختمان شیب‌دار با زاویه 45درجه است. عرض زمین 6 متر و اختلاف ارتفاع دو طرف زمین 4 متر است.
برای جواب دادن به این سوال و محاسبه ارتفاع ساختمان، باید ارتفاع ساختمان در قسمت کم آن را با متوسط ارتفاع شیب معبر مجاور و ارتفاع متوسط سقف شیب‌دار جمع کنیم.

طبق تعاریفی که در بالا ذکر کردیم، ارتفاع این ساختمان برابر است با فاصله عمودی تراز متوسط معبر مجاور تا متوسط ارتفاع بام شیب‌دار. یعنی فاصله نقطه A تا نقطه B

ارتفاع ساختمان مسکونی
در صورت سوال، ارتفاع ساختمان مسکونی در قسمت کمتر آن 10 متر داده شده است.
با توجه به اینکه اختلاف ارتفاع دو طرف زمین 4 متر است، بنابراین تراز متوسط معبر مجاور برابر با 2 متر خواهد بود.
اما برای محاسبه متوسط ارتفاع سقف شیب‌دار، از آنجا که عرض زمین 6 متر و زاویه شیب بام، 45درجه است، بنابراین فاصله عمودی نقطه شروع و انتهای شیب، 3 متر خواهد بود که باید این عدد را تقسیم بر 2 کنیم تا ارتفاع متوسط سقف شیب‌دار بدست بیاید. با این حساب ارتفاع متوسط سقف شیبدار برابر با 1/5 متر خواهد بود.
حالا برای محاسبه ارتفاع کلی ساختمان کافی است اعداد بدست آمده را با هم جمع کنیم:

H = 10 + (4/2) + (3/2) = 13/5

همانطور که مشاهده کردید، ارتفاع این ساختمان برابر با 13/5 متر است.

جمع‌بندی محاسبه ارتفاع ساختمان مسکونی

همان‌طور که مشاهده کردید، برای محاسبه ارتفاع ساختمان مسکونی، ابتدا باید ببینیم ساختمان مورد سوال در کدام گروه ساختمانی قرار می‌گیرد. سپس بسته به اینکه ساختمان مورد نظر دارای بام مسطح یا بام شیب‌دار است، طبق مواردی که یاد گرفتید، ارتفاع ساختمان را محاسبه کنید.
در محاسبه ارتفاع ساختمان مسکونی، حتما سه نکته مهم زیر را در نظر داشته باشید:

  1. چنانچه خیابان شیب‌دار بود، حتما تراز متوسط معبر را برای نقطه شروع محاسبه ارتفاع ساختمان در نظر بگیرید.
  2. چنانچه سقف مسطح بود، بالاترین نقطه جان‌پناه را برای نقطه پایان ارتفاع ساختمان در نظر بگیرید.
  3. چنانچه سقف شیب‌دار بود، متوسط ارتفاع سقف شیب‌دار را برای نقطه پایان ارتفاع ساختمان در نظر بگیرید.
امیر راد

امیر راد

از سال 1381 میلیون‌ها کیلومتر خط کشیدم و ساختمان‌های مختلف را طراحی و اجرا کردم. اینجا در سایت رادآرشیتکت، تجربیاتم را با شما به اشتراک می‌گذارم.

کتاب 7 نکته طلایی
در طراحی ساختمان‌های مسکونی

با مطالعه این کتاب نکات بسیار مهمی درباره طراحی ساختمان‌های مسکونی و اینکه چطور باید پروژه‌های اجرایی خودتان را طراحی کنید، یاد خواهید گرفت.

کتاب طراحی ساحتمان های مسکونی

نظر یا سوالات خودتان را اینجا بنویسید...

3 5 رای ها
امتیازدهی به مقاله

27 نظرات کاربران
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه نظرات
Sajad

بسیار مفید و عالی.ممنون مهندس جان

Sajad

سلام
سوال
ساختمان مسکونی (شامل پیلوت با کاربری پارکینگ) دارای 7 طبقه که طبق ضابطه شهرداری، ارتفاع آن در پروانه ساخت 23.5 متر درج شده ؛جزو گروه 8 هست؟
ممنون.

الهه

عاااااالي

محمدرضا

خیلی خوب

Mina

خیلی خیلی عالی بود ممنون از شما???????????

faeze

بسیار ممنونم

سایه

سلام وقت بخیر، من یه مشکل دارم در طراحی زمین های که دو طرف شیبدار هستند، شما میتونید کمکم کنید.

سارای

عالی عالی عالی

محمد

ارتفاع نیم طبقه چقدره؟ ممکنه اطلاعات کاملی از نیم طبقه رو قرار بدین؟؟

محجوب

سلام وقتتون بخیر میخوام برای پذیرایم یه نیم‌طبقه بزنم ارتفاع پذیرایی ۳متر۲۰ سانت هستش..اگه ۸۰ سانت برم پایین میتونم طبقه بزنم

اااا

سلام وقتتون بخیر
منزل تعاونی تحویل گرفتم ارتفاع سقف ۲.۷۰هست ایاتخلف محسوب میشه ،

محمدی

با سلام و خسته نباشید

ما یک زمینی داریم که دربه ساخت و جنوبی بوده با کوچه 6 متری. پروانه دو طبقه روی پیلوت میدن . میخواستم بپرسم که امکانش هست با احداث زیرزمین، سه طبقه روی زیر زمین بسازیم .

متشکرم

ف.ج

مطالب بسیار مفید و کاربردی و مهمتر اینکه با بیان ساده و قابل فهم
درود بر شما

مجید د

نکته مهم: این جدول برای آن دسته از ساختمان‌های مسکونی است که طبقه همکف آن‌ها پارکینگ و یا با کاربری مسکونی باشد. چنانچه کاربری طبقه همکف تجاری، خدماتی و… باشد، اعداد این جدول می‌تواند تغییر کند.

این قسمت در کدام مبحث میتونم پیگیری کنم؟

ف موذنی

سلام.مهندس جان میشه به این سوال من هم پاسخ بدین .ساختمانی ما که خریدیم دوطبقه و جنوبی هستش .ساختمان جلویی ما هم دوطبقه است اما اونقدر دیوار چینی دور پشت بامشو برده بالا سایه انداخته تو حیاط ما کاملا.میخواستم بدونم چطور بفهمم ایشون تخلف کرده یا نه؟ ممنون

فرشته

سلام مطالب بسیار خوب و اموزنده بود جناب مهندس ممنون میشم به این سوال منم جواب بدید. ما میخوایم روی طبقه دوم ساختمانمون که درب به حیاطه یه طبقه اضافه کنیم با توجه به اینکه باید بخاطر همسایه پشتی عقب نشینی کنیم ایا برای اینکه فضای بیشتری داشته باشیم میتونیم دوبلکس بسازیم و در این صورت همسایه میتونه اعتراض کنه اگه به طور قانونی عقب نشینی کرده باشیم؟تو کوچه ما تا جهار طبقه به صورت عقب نشینی پلکانی ساخت کردن

رضا حسینیان

سلام . با پوزش ، یک ساختمان 15 طبقه میخوام طراحی کنم که 7 طبقه آخر استخردار باشه . آیا برای ارتفاع سقف واحدهای استخردار محدودیت دارم ؟

محمدرضانجاتی

سلام جناب مهندس ،توضیحات بسیارعالی ومفید، من فکرمیکنم توی جدول بجای[ فاقدزیرزمین باپنجره ]میبایست بنویسیم (دارای زیرزمین فاقدپنجره)، البته اگه اشتباه نکرده باشم

کتاب 7 نکته طلایی
در طراحی ساختمان‌های مسکونی

با مطالعه این کتاب نکات بسیار مهمی درباره طراحی ساختمان‌های مسکونی و اینکه چطور باید پروژه‌های اجرایی خودتان را طراحی کنید، یاد خواهید گرفت.

کتاب طراحی ساحتمان های مسکونی
ورود | ثبت نام
شماره موبایل یا پست الکترونیک خود را وارد کنید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد تا دیگر
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
رمز عبور را وارد کنید
رمز عبور حساب کاربری خود را وارد کنید
برگشت
درخواست بازیابی رمز عبور
لطفاً پست الکترونیک یا موبایل خود را وارد نمایید
برگشت
کد تایید را وارد کنید
کد تایید برای شماره موبایل شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد تا دیگر
ایمیل بازیابی ارسال شد!
لطفاً به صندوق الکترونیکی خود مراجعه کرده و بر روی لینک ارسال شده کلیک نمایید.
تغییر رمز عبور
یک رمز عبور برای اکانت خود تنظیم کنید
تغییر رمز با موفقیت انجام شد
اسکرول به بالا

نحوه محاسبه ارتفاع ساختمان

برای دانلود فیلم باکیفیت آموزش نحوه محاسبه ارتفاع ساختمان، ایمیل اصلی خودتان را در کادر زیر وارد کنید.

دوره جعبه‌سیاه معماری

10 جلسه آموزش طراحی ساختمان

480.000 تومان

رایگان!

همین الان ثبت‌نام و بلافاصله تمام جلسات را مشاهده کنید

کتاب معماری

7نکته طلایی در طراحی ساختمان‌های مسکونی

با مطالعه این کتاب نکات بسیار مهمی درباره طراحی ساختمان‌های مسکونی و اینکه چطور باید پروژه‌های اجرایی خودتان را طراحی کنید، یاد خواهید گرفت.

دانلود آموزش برش پله در اتوکد

برای دانلود فیلم باکیفیت آموزش ترسیم برش انواع پله در اتوکد، لطفا ایمیل اصلی خودتان را در کادر زیر وارد کنید.

دریافت آموزش‌های رایگان معماری

برای عضویت در گروه ویژه سایت رادآرشیتکت و دریافت آموزش‌های رایگان معماری، همین الان ایمیل اصلی خودتان را در کادر زیر وارد کنید.

ترسیم پلان معماری با 7 دستور اتوکد

برای دانلود آموزش ترسیم پلان معماری با 7 دستور اتوکد ایمیل اصلی خودتان را در کادر زیر وارد کنید.

دانلود بلوک‌های مبلمان استاندارد

برای دانلود فایل اتوکد بلوک‌های مبلمان استاندارد، ایمیل اصلی خودتان را در کادر زیر وارد کنید.

خبرنامه آزمون طراحی نظام‌مهندسی

برای اطلاع از آخرین اخبار مربوط به آزمون نظام‌مهندسی و دریافت آموزش‌های رایگان، ایمیل اصلی خودتان را در کادر زیر وارد کنید.

مراحل نقشه‌کشی سازه‌های فولادی و بتنی

برای دانلود فیلم کامل مراحل نقشه‌کشی سازه‌های فولادی و بتنی ایمیل اصلی خودتان را در کادر زیر وارد کنید.

دانلود ویدئوی آموزش ستون‌گذاری

برای دانلود فیلم باکیفیت و فایل پی‌دی‌اف آموزش ستون‌گذاری ایمیل اصلی خودتان را در کادر زیر وارد کنید.